نگار خياوي-خيياولي نيگار

nigar_xiyavi@yahoo.com

نیگار خیاوی (خییوو)

1.

ائوين ييخيلماسن ستارخان!

ييخيلماسين ائوين ستتارخان!
بو گونلر ستتارخان سطير- سطير سيلينير تبريز`ين
توركلويوندن
آز قالميش چوخلوغو آز-آز آزالير
چوخ گؤرونور دئيه ¬سه ن تاريخين اه ينينه تاريخده چوخ گؤرونه ن گؤرونتوسو
تپه گؤزون گؤزو آتيليب چيخير تپه¬يه
گؤزو او بويدا گؤتورمه¬يير
گوجو او آغيرليقدا چاتيشمايير ستتارليغا
چكيليشير لاپ باشا دار ميلله ¬نير ميللي سردارليغا
تبريز`ين ائوي اوشاق دئييل كي ريز- ريز ييخيلا
يا ييخيلا- ييخيلا بؤيويه
تبريزلييي كرپيچ- كرپيچ بورخولا
بوشاليب يوخ اولا نقشه¬¬نين ياخاسيندان

سنگريني ايستيتار ائله ستارخان
يوخسا بوردا تاريخ جوغرافياني بولدوزئرلرين نيرهانيري يازار دا، پوزار دا
صوفيان سيمانيندا سيلله¬يله بئتون تئراپي ياپيلار سنه
سنده¬كي تاريخه
چوخ چوخ چوخ مرتبه¬لي گؤبه¬لك بينالار بيردن بيره
ايستيتار چتيريني آچار آغرييان باشيوا
آغيلا ناغيلا سيغمايان اويون اوچار باشيوا
مندن دئمك ستتارخان!
سنگريني ايستيتار ائله
ارك`ين ده قولاغيندان توتوب ياواش ياواش اكيرلر
موصللا (مصلي) دالينا
دالدالاييب ديبه ردينين داغيتسينلار ياواشجانا
بوگون صاباح گؤره¬جكسه ن رئكلاميني
اوتاق بويدا بيلبوردلاردا
گؤره¬جكسه ن چارراهلاردا
اميره¬قيز نه تانييير كيمدي اميرخيز كؤپك¬اوغلو
كي دونيانين گون اورتالاشان چاغيندا گؤزگوره¬تي
قيزليغيندان توركلويونو گؤتوردو
ساللاخانا داشينيب موصلاليا ساللاندي
دوز ائله او آندان باشلاندي، باشلادي اريمك
اوتانقاج موم اولوب اريدي ارك
او قده ر، او قده ر، او قده ر بوشالدي،
بوشاليندي بو نااميرخيز الينده ارليكدن
بيلميره م فيشار-ي خونو، بيلميره م قان تضييقي يا دا قان باسينجي
يوك يوك يوكسه لدي، سكته گتيردي ارلييي ارييه-ارييه
كيمه اركؤيونله نسين ايندي ارك

ييخيلماسين ائوين ستتارخان
بوراسي تاريخلي بولدوزئر جوغرافياسي
سوْوخايا قالميش ائويني تئز اول ايستيتار ائله!


2.

قاراباغ قورباغاسی



بو قورباغا بير آغيز قاراباغ شيكسته­سي قورولداماق ايسته­يير

نئچه گؤللوك قورباغادي بللي دئييل

بير آزي توسباغا بير آزي آغا

آنجاق بو گونه­دك گؤردويوم ان قورباغا قورقور قاغا



زحمت­دي باغيشلايين چاتديرا بيلسه­نيز

يا دا ايشدي چاتسا الينيز قاراباغين چؤلونه

قارا بير داش تاپيب لطفن آتين بو قورباغانين بوغازيندا ايليشن گؤلونه

يوخسا شيكست اولموش قاراباغدان دويون­قارينا بير قورولتويا قاشينير آغيز بوغازي:

عززينم آآآ....ي تن دردي وطن دردي گئدر گلر اؤلدورر مني

نئينيم ال چك ياخامدان اييرمي فاييز بسدي بسيمدي گؤرر مني

دي دور گل قويما اوچور باشيمدان گل قادان آآآليم

بير چتول آراق ياريم مئتير دؤنر كاباب دؤنر مني دؤندَ­ر­ر مني

او يانا دؤندر مني، يار بويانا دؤندر مني

اؤلورم اؤلورم اؤلوره ه ه.....م گَل دردين آآآ.....ليم



عززينم آآآآ...ي گؤدن ياخشي

بير فينجان آرادا گؤبك ياخشي

دئييرم وطن بير آز ييغجام بير آز گؤدَك ياخشي

اَده بئله گؤبك ياخشي گؤدن ياخشي

پاي وئرمه­يه آآآ...ي باااالام هر نه­دن وطن ياخشي

اؤلمورم اؤلمورم اؤلموره­ ه ه .... م





3.

قاپيني آجيغيملا چيرپيب تلسه- تلسه قاراگيلدن بو‌زگيلدن چيخيرام

چيخيرام گئد­م ميركوركوروم­گيله

ياشاسين ميركوركوروم!

باشارير قارا دووشان­لارين بوينونا اوفله­ييب كيريتمه­يي

باشارير رنگي قاچميش شهري گوللَتمه­يي گؤزَللَتمه­يي

گولو واخ­واخي قيلا بيلمه­يي باشارير

گولو واخ­واخي نه­دي؟

بيلمه­يه بيلرسينيز زاواللي جوجوق­لار

هله­ليك سؤزلوكلردن اؤيره­نين ديلينيزي

نه بيليم هارالارينيزدا گيزله­ديينيز اويدو چاناق­لاريندان اؤيره­نين هله­لييينيزي

حدديني آشميش قان قيرميزي­دي گولو واخ­واخي



داوام ائتديرين دئويريشي ميركوركوروم اوزرينه

انقلاب ساياغي صاف چوروك ائدينيز/ سويوندورونوز

كوركوروم ائدينيز

قاراقانچير ديش­لريم قيجيريرسا قورخمايين لطفن بير شئي دئييل

خومار باخيش­لاريم گؤزلريمده قان چاناغينا دولسا ديكسينمه­يين

اؤزباشينا اولموش بوتون اورقان­لاريم

قان بوخچاسيدي بورولقان­لاريم

ياشاسين ميركوركورم- باغيشلايين كوركوروم-

قيزلارين قاندان يوخسون ياناق­لارينا گول قيلا بيلير

چوخ گوناه كيمي، ديرناق­لارينا چوخ سيچرايا بيلير





4.

هر بارماغي بير آچار

آچا بيلمه­دي ناچار چؤنبلمه دالدي، قالدي قاپي داليندا

آذربايجانيميز­گيلين اؤز قاپيميزلاريندا دالدا قالدي

ديلينين دال بوداق­لاريندا

بويونونون بوروق­لاريندا

ديله­نيب ديلنچيليينه دوشدو ديللنمه­دي ديل

آذربايجانيميزگيل، ديليميزگيل، بيز­گيل



بو هاوادا بو تونقال

بو هاواليقدا نه­يه آلوولانير كي دده­ميزي يانديرير

ديليم ديشيمين آراسيندا بير يئرلره ايليشيب مصب­سيز

اليمه اللي بارماق جوجرسه­ده دولاشيغيني آشا بيلميرم

بو بويدا توركليكده شعر قوشا بيلميرم

اججي مججي­يه قالديق ننه­ليك، لاترججي­يه قالديق ننه­ليك

"آلما گول آشدي ننه­ليك، ديليم دولاشدي ننه­ليك

آي بو ائوين كيچيك قيزي..." قوشولوب قاشما كؤپه­يين قيزي



سنه دئييرم گؤزومون قاباغيندان ايتيل ساريمساق

قان قوساسان سني سارساق ...ساق!







۵.

چاغيرين مني لطفن

هئج اولماسا بير آدرس سوروشون

چاغيرين مني آدسيز بير آدرس يا آدرس­سيز آديمي سوروشون

يا چالين قاپيمين زنگيني چكيليب گئريده گيزله­يه گؤزله­يين

من هؤوله­سه سئوينجك چيخاندا چالين چپيينيزه مني

گولوشوب قاچين

سونرا تئلفون آچين منه

آلو دئديييمده لطفن يامان يووزا باسين مني

هئچ اولماسا قيفيللي قولاغينيزا آسين مني

آسيلميش­لار...

دونقوز كيمي دووورمايين اوزومه بير آدرس سوروشون آدسيزليغيمدان

مثلن آلتميش ايلدي ساعات نئچه­يه كئچير گولوستان باغيندان

نئچه دقيقه قالير قالا، ارك قالا

كوله دؤنوب كوله­يه سوورولا

ساعات نئچه ايلدن بَري الي جيبينده قاباغا كئچير ساعات قاباغيندان

هئج اولماسا دئيين منه آدسيزليغيمين يئري هاردادي

سيجيلليمين آدينا كيم اؤزونه چيخدي آديمي

چاغيرين آديمي چاغيرين چيميزديرين چاخيرا

چاتلاق بير ايستكاني چيرپين چيغيرين باشيما

تئز اولون!



6.

هئچ كيمه چاتميرام

نه بير ايچيم سويا

نه بير لوغما چؤره­يه

مني چاغيران يارديما بئله چاتيشميرام

چتين- چتين چاتيليرام اؤز يؤره­لريمه

نَجور يئريييرم كي يول­لارين هاميسی آياغيمين اليندن اينجيير

هارا گئديرم كي منزيل­لرين هاميسي مني سويونور

كيمه چاغيريرام كي نيگاري كيمسه­ني بوينونا گؤتورمور؟

چوخ گؤرونورم دئيه­سن هئچ كيمه چاتمايا چاتمايا

سيزدن يامان تله­سيرم سيزين باشدان اولمايا

گلين كؤمك­لشين مني

چاتاق دونيانين ديبينده­كي دره­نين ديبينه گئدن اولاغا

اوردا بير سوسوز بولاغ وار بيليرم





7.

همين بو شعردن اعتبارن

شعرلريمي آدسيز دوغاجام

گؤبك باغيني كسيب آلتي آلت، اوستو اوست

بير گؤبه­لك كولو ديبينه گؤمه­جم

بئله قرارا گلديك بو گوندن بيرليكده

كولون آلتينا باسديريب يئرآلما تك

اوستونه كؤز باساجام بير اتك

قوي كئف­لري نئجه چكير ائله­جه پيشسينلر

زورلاماياجام نه اونلاري نه اؤزومو

كي من

اوست باشيمداكي آديمين آلتيندان نيققانا نيققانا اوزه چيخارتديم اؤزومو...







8.

اوچورومدان سؤز آچيرام

آمما دوغروسونو ايسته­سه­نيز

خيرتده­يه كيمين بير كاناپه­نين يومشاقليغينا لملنمكده­يم

قاربوران هارت پورت زيغ چامور فالان فيلان

آمما سؤز سيزدن چيخماسين آلتيم اوستوم ايپ ايستي

ايچيلمه­يه حاضير چاينيكده دملنمكده­يم



نیگار خانیمدان ۵ کیتاب چاپ اوزو گؤرموشدور. (منیم شعریم / گؤلگه ده کی سس / شهرین جیریغیندا نیگار / توپ و بیل عزالیلاری "ترجومه" ) یاخین گله جکده ایسه (اللی بارماق) شعر توپلوسو یایینلاناجاقدیر.

عزیزینه م بیرده سن…

اوستاد فرزانه نین دونیادان کؤچمه سی موناسیبتیله

سن هئی ی ی…

تورکجه میزین قووغالی باشی

دونیانین دوغما قارداشی

باش گؤتوروب هارایا گئدیرسه ن بئله دیک - دیک

اؤزوندن باشقا هارانی تانیرسان

باش آچمیش باهاریمیزی کیم باشارار

کیم ائده بیله ر اونا یيیه لیک
شیرین دیللیم!

هانسی سئوگیلی گؤروشه چاغیرمیش سنی

بلکه باشقا یئرده اؤزونه مٶحتاج گؤرورسه ن وطنی
بالام هئی ی ی …

هارایا گئدیرسه ن

قیویریق روحونون آلتینا آلیب ائللری، دیللندیریرسه ن

آخی سن، آخی سن… آی گولوم

سنین آخشاملاریندیر

بوراسی سنین آلانلاریندیر…

نییه گئدیرسه ن؟

من عاشیق

نئچه بوداق یول اولورسان

نئچه یول یوللانیرسان

یئنه باشقا مئیدان می اوخورسان؟

نئچه میدان، نئچه مئیدان اوخونورسان

بونجا مئیدانلاری نئجه اوخوتدورورسان

بوزقیرلیغا قاپی آسان سن

کیمسه سیزلیک چاتلاغینا بایاتی - بایاتی آسیلان سن

بو قارنی آج خيیاوانلارا

عزیزینه م… بو قارنی آج خيیاوانلارا

تورکجه نی دیمدیکله یه ن، یئنه سن

آنا دیلیندن بیر قارین

بیرجه قارین دوغماغا یئریکله یه ن بیر ده سن

عزیزینه م بیر ده سن…
یئری یئری ایپ توخو

ایپک تئلدن ایپ توخو

قوی بوینوما آسیلسین

یار کامانی، یار اوخو
سنی سندن باشقا کیم باشارار

تورکجه میزین قووغالی باشی

دونیانین دوغما قارداشی… !

28.10.138418Yanvar 2006

ايشيـق
‌
بلكه‌ بيرجه‌ شام‌ (شمع‌) ايشيغي‌
تلاطوملو‌ بير گئجه ‌ده‌
قيسيرلانميش‌ اويخولاري‌
اويالداجاق‌ بيردن‌ بيره‌
اوندا گونش‌، گمى‌سي‌ ايله‌
گله‌جكدير گونوزلرين‌ ساحيلينه‌...
خيياولي نيگار
------------------

آرزولار ائلي

هئي...!
آرزولارين ائللييي! آرزولارين ائللييي!
من آرزولار ائلينه
گلين اولماق ايسته ديم

اوزاقلاردا
اوزاق- اوزاق زيروه لرده
يووالانماق ايسته دي توراجيم
اوچار قانادينا داش باغلاندي
آغير- آغير

داغا سؤيكه نمك ايسته دي
دومان- چيسكين، پرده- پرده قاتيلاشدي

اوجالدان قانادلار
اوچجوردان آرزولار
دووارلي ائللرين
عدالتسيز بوجاقلاريندا
يارالاندي
كورلاندي.

یازان: نگار خياوي

گؤنده رن: Redaktor webmaster@gajil.20m.com

٢١ آذر

چؤللره دوشموشه م؛ هاوا گليب باشيما آي ائللر!
دئمه يين هاوامي ايتيرميشه م؛ گولمه يين منه

گونلرين بير گونو گلدي بير كيشي
جان جان دئييب
باشلاديق آغير بير ايشي
او گوندن بري ٥٨ يول دارا چكيلديك
ايليم ايليم ايتيليب٬ سورگون سورولدوك

دئمه يين هاوامي ايتيرميشه م؛ گولمه يين منه
بير گون گلين كؤچوردوم
او گونه دك ٣٣ يول واغزاليني دارا چكميشديلر
آتام باربار باغيردي
آغ گرده ييمه قارادان اؤرپك سالدي
دئدي : «واغزاليسيز گلين كؤچمه ز
بو توي٬ بو دويون آخير بره بيتيرمه ز
منيم قيزيم هاواسيني ايتيرمه ز»

قينامايين آي ائللر؛ گولمه يين منه
دئمه يين اؤزومو ايتيرميشه م
اؤزومدن اؤزوم كوسموشه م

بو مويدو آتامين خئير دوعاسي منه
بو مويدو ائل بولاغيندان سرين سولارين شيرين شيرين آخماسي منه؟

اينانديرين مني آي ائللر؛ اينانديرين
بئله دولانديرين مني آي ائللر؛ دولانديرين

سيز قولو باغلي قوللار…
يهه رسيز آتلارا اوتوران قيزلار؛ اوغوللار
سيزمي دئييلدينيز ياللي گئتدينيز؟
ياشيل دره لري سيخيب؛ اولو داغلاري آشدينيز
سيوري قايالاري ياريب دلي دنيزلردن داشدينيز
دوغان قيزلاري بيزه گلين گتيره ن سيزمي دئييلدينيز؟
ار اوغلانلاري آرماغان گتيره ن سيمي دئيليدينيز؟

گؤزومون تيتره يه ن ياشلاري؛
اته ييمين اسه ن گوللري
ائعدام عسكرلرينين چكمه لرينده دالغالاندي
اللرين توموب مات قالدي
اوره ييمه قان دامدي؛ سوسوز ديليم ياندي
٥٨ يول ساچيمي هؤردوم آچيلدي
هؤردوم آچيلدي
يئنه هؤردوم…
ائعدام مئيدانلارينا ايته له نه ن ايگيدلر گؤردوم

آمما بو گئجه …
بو گئجه گلينلر گرده كلرده گؤزله يير…
قيرميزي دوواقلاردا گيزله نه ن واغزاليني گؤزله يير..

بوگون دوغان كؤرپه لر
وطن آدلي بير يئري كسيله ن گؤبكلرينده سيزلايير…
اوي … كؤرپه لر سيزلايير.

بو آرخايينليغا اينانامام

بو آرخايينليغا اينانامام، اينانامام!

آرخامدا کولک اسير.

کولک اسير آرخامدا، کول سووورور،

ساچلاريم گيزلی بير هيچقيريقین داراغيندا

دن - دن تؤکولور.

باشيمين آغريسی قاپينين جفته سينی آغيرلادير،

قاپی آچيلمير، آچيلمير قاپی،

آچيليبسا،

اؤنونده ديوار دورور

من بو ساری آرخايينليغا اينانميرام.
*
اه بوراخ، بوراخ سؤز سوسله مه یی!

قوی دردلی - دردلی اوغوناق.

دئيينيب - دئيينيب

گولمکدن قيريلاق.

بو دا بير جوره کئف ايله ن ديغلاماقدی

بو دا ياشامين او بيريسيدی.

İlqar

And olsun gözlərinə,
öpsəndə gözlərimdən
ayrılmaram səndən!
Ən gizlin baxışlarını baxsanda
şerini başıma ləçək-ləçək yağsanda...
gözlərimdən öpsəndə,
öpməsəndə
ayrılmaram səndən...!

Arxayınlıq

Bu arxayınlığa inanamam, inanamam!
Arxamda külək əsir
Külək əsir arxamda, kül sovurur
Saçlarım gizli bir hıçqırığın darağında
Dən-dən tökülür
Başımın ağrısı qağının cəftəsini ağırladır
Qapı açılmır, açılmır qapı
Açılıbsa,
Önündə divar durur
Mən bu sarı arxayınlığa inanamam!

Yaşam

Əh burax, burax söz süsləməyi!
Qoy dərdli-dərdli oğunaq!
Deyinib-deyinib
Gülməkdən qırılaq
Bu da bir cürə kef ilən dığlamaqdı!
Bu da yaşamın o birisidi!